S12 - Năng lực giải trình

Định nghĩa

Năng lực giải trình là khả năng đạt hiệu quả cao trong việc cung cấp, giải thích, làm rõ các thông tin về thực hiện nhiệm vụ, công vụ hay những vấn đề liên quan đến trách nhiệm của cá nhân khi được yêu cầu.

Biểu hiện hành vi ở các mức độ

Mức độ 5: Xuất sắc

Ở mức độ này, cá nhân chủ động vận dụng được kỹ năng này trong cả những tình huống đặc biệt khó khăn. Cá nhân có thể tự tin truyền đạt kỹ năng này cho người khác.

• Có kế hoạch từ trước về việc giải trình

• Hiểu rõ về quyền hạn, thủ tục, quy trình giải trình

• Có khả năng giải trình rõ ràng, thuyết phục bằng cả lời nói và văn bản

• Chủ động bổ sung, đính chính thông tin sau giải trình để đầy đủ, chính xác hơn

• Có khả năng tư vấn, giám sát, đánh giá giải trình của người khác

Mức độ 4: Tốt

Ở mức độ này, cá nhân có thể vận dụng được năng lực trong những tình huống khá khó khăn, mà hầu như không cần hướng dẫn.

• Dự đoán được hệ quả các hành vi giải trình của mình

• Có hiểu biết để phối hợp với các bên liên quan cùng giải trình

• Cung cấp đầy đủ bằng chứng, chứng cứ khách quan khi giải trình

• Tự đề xuất được cơ chế giám sát và đánh giá giải trình

Mức độ 3: Khá

Ở mức độ này, cá nhân có thể vận dụng được năng lực trong những tình huống khó khăn, dù đôi khi vẫn cần được chỉ dẫn từ người khác.

• Hiểu được trách nhiệm giải trình và quyền từ chối giải trình của mình

• Thực hiện đúng trình tự, thủ tục giải trình

• Khả năng giải trình bằng lời nói còn hạn chế

Mức độ 2: Cơ bản

Ở mức độ này, cá nhân có thể vận dụng được năng lực trong những tình huống với độ khó trung bình và vẫn thường cần được hỗ trợ, hướng dẫn từ người khác.

• Nhận thức được trách nhiệm giải trình và tự giác thực hiện

• Chỉ có khả năng giải trình bằng văn bản, còn lúng túng khi giải trình bằng lời nói

Mức độ 1: Kém

Ở mức độ này, cá nhân chỉ vận dụng được năng lực trong những tình huống cơ bản nhất và sẽ cần rất nhiều chỉ dẫn từ người khác.

• Biết biện minh cho hành động của mình trong quá khứ hoặc tương lai

• Chỉ biết áp dụng những mẫu văn bản giải trình có sẵn

Các câu hỏi phỏng vấn

• Mô tả lại một lần bạn đã giải trình thành công.

• Giả sử bạn là nhân viên sales của một công ty cung cấp phần mềm. Công ty nhận được khiếu nại của khách hàng về việc phần mềm yêu cầu phải trả thêm phí để có thể sử dụng tiếp, trong khi loại phí này không được bạn đề cập đến trước đó. Bạn sẽ giải trình với cấp trên của bạn như thế nào?

• Giả sử bạn bị nghi ngờ làm hư hại tài sản của tổ chức và được yêu cầu giải trình. Bạn sẽ chứng minh mình vô tội bằng cách nào?

• Trong vòng 7 câu, hãy giải trình về khả năng đáp ứng điều kiện xét tăng lương trong quý tiếp theo của bạn.